📌استعارهٔ «سنگ خارای ایران» اولین بار توسط آرتور دوگوبینو (Arthur de Gobineau) شرق‌شناس و سیاستمدار فرانسوی دربارۀ ایران و ایرانی استفاده شد. او معتقد بود اقوام متکثر ایران از دیرباز حسی مشترک و گاهی افراطی دربارۀ همدیگر دارند. برای او عجیب بود که این حس پیش از ظهور دولت ملی در ایران ایجاد شده بود.
📌سیدجواد طباطبایی در صفحات پایانی فصل دوم از کتاب «دیباچه‌ای بر نظریه انحطاط ایران» دربارۀ سنگ خارای ایران می‌نویسد. او معتقد است اختلاف بین مردم و دولت در ایران ربطی به اقوام گوناگون ندارد، بلکه ایران همواره شاهد دولت‌هایی بوده که آداب حکومت نمی‌دانستند و هر گاه اندک اعتمادی بین آن‌ها ایجاد شده، این اعتماد به سرعت نابود شده است. بریده‌ای از کتاب سیدجواد طباطبایی را در این میان پرده #ایران_از_شنبه_صبح بشنوید.
